Пятница, 29.03.2024, 11:43
Приветствую Вас Гость | RSS
Главная | Каталог файлов | Регистрация | Вход
Меню сайта
Категории раздела
Достижения [1]
Разработки уроков [5]
Нормативные документы [6]
Доклады [9]
ФГОС [5]
Статьи [2]
Тесты, контрольные работы [8]
Сингапур [2]
Мероприятии [4]
Для ребят [4]
Вход на сайт
Поиск
Наш опрос
Оцените мой сайт
Всего ответов: 11
Мини-чат
Друзья сайта
  • Создать сайт
  • Официальный блог
  • Сообщество uCoz
  • FAQ по системе
  • Инструкции для uCoz
  • Все проекты компании
  • Статистика

    Онлайн всего: 1
    Гостей: 1
    Пользователей: 0
    Сайт учителя начальных классов Кадыровой Ильгамии Вилдановны
    Главная » Файлы » Тесты, контрольные работы

    УМК Россия мәктәпләре Тест әйләнә-тирә, 4класс
    [ Скачать с сервера (35.5 Kb) ] 31.01.2015, 20:53


    Әйләнә-тирә курсы буенча тестлар
    4 нче сыйныф
    УМК “Россия мәктәпләре”


    Биектау муниципаль районы
    Казаклар төп гомуми белем мәктәбе
    Башлангыч сыйныф укытучысы
    Кадырова Илһамия Вилдан кызы

     

                     Тест №1.  Кояш  истемасындагы  планеталар.
    1.Кояш  системасындагы  планеталарны  кемнәр  өйрәнә?
       а)географлар;
       б)химиклар;
       в)астраномнар;
       г)физиклар.
    2.Кояш  тирәли  әйләнүче  планеталар  ничәү?
       а)7;
       б)9;
       в)11.
    3.Плутон-
       а)кояш  системасындагы  иң  зур  планета;  
       б) кояш  системасындагы  иң  кечкенә  планета;  
       в)Җир  белән  бер  зурлыктагы  планета.
    4.Планеталар  кояшка  карата  болай  урнашкан:
        а)Венера,  Җир,  Марс,  Меркурий,  Нептун,  Плутон,  Сатурн,  Уран,  Юпитер;
        б)Меркурий,  Венера,  Җир,  Марс,  Нептун,  Плутон,  Сатурн,  Нептун,  Уран;
        в)Меркурий,  Венера,  Җир,  Марс,  Юпитер,  Сатурн,  Уран,  Нептун,  Плутон.
    5.Җирнең  табигый  иярченнәре  бармы?
        а)бар,  берәү;
        б)юк;
        в)бар,  икәү.
    6.Нинди  планета  римлыларның  алласы  исеме  белән  аталган?
        а)Плутон;
        б)Нептун;
        в)Марс;
        г)Сатурн.

     

     

             Тест №2.  Йолдызлы  күк.
    1.Без  яшәгән  галактика  ничек  дип  атала?
        а)Андромеда  томаны;
        б)Зур  Магеллан  болыты;
        в)Киек  каз  юлы  (Млечный  путь).
    2.Йолдыз  ул – 
        а)кызган  газ  шары;
        б)каты  җисемнәрдән  торучы  суык  шар.
    3.Йолдызлык  ул – 
        а)билгеле  бер  сызымталары  булган  йолдызлар  төркеме;
        б)билгеле  бер  сызымталары  булмаган  йолдызлар  төркеме.
    4.Сириус  йолдызы  нинди  йолдызлыкка  керә?
        а)Чаян  йолдызлыгына;
        б)Зур  Җидегән  йолдызлыгына;
        в)Зур  Эт  йолдызлыгына;
        г)Үгезбозау  йолдызлыгына.
    5.Поляр  йолдыз  һәрвакыт  кайсы  якта  урнаша?
        а)көньякта;
        б)төньякта;
        в)көнчыгышта;
        г)көнбатышта.
    6.Иң  якты  йолдызлар  нинди  төстә  булалар?
        а)кызыл;
        б)сары;
        в)зәңгәрсу;
        г)ак.

    Тест  №3.  Җылылык  пояслары.
    1.Кояш  җирнең  төрле  өлешләрен  ничек  җылыта?
       а)бертөрле  җылыта;
       б)төрлечә  җылыта.
    2.Экваторда  кояш  нурлары  җиргә  ничек  төшә?
       а)туры  (текә)  (отвесно)  төшә;
       б)авышлык  белән  төшә  (наклонно).
    3.Поляр  пояслар  нинди   сызык  белән  чикләнгән?
       а)Төньяк  һәм  Көньяк  тропик;
       б)Төньяк  һәм  Көньяк  поляр  түгәрәк.
    4.Уртача  пояста  җәен  көн
       а)төннән  кыска;
       б)төнгә  тигез;
       в)төннән  озын.
    5.Тропик  пояс  нәрсә  аркылы  үтә?
       а)Көньяк  тропик  аркылы;
       б)Экватор  аркылы;
       в)Көньяк  поляр  түгәрәк.

             Тест №4.  Җир  һәм  кешелек.
    1.Космик  җисемнәрне  һәм  аларны  барлыкка  китерүче  системаларны,  Галәмне  өйрәнүче  фән  ничек  дип  атала?
        а)экология;
        б)география;
        в)астрономия;
        г)тарих.
    2.Иң  беренче  ай  өслегенә  аяк  басучы.
        а)Юрий  Гагарин;
        б)Нил  Амстронг;
        в)Алексей  Леонов.
    3.Җир  өстенең  яссылыкта  шартлы  билгеләр  ярдәмендә  сурәтләнүе  ничек  атала?
        а)глобус;
        б)географик  карта.
    4.Боларның   кайсысы  Зур  Эт  йолдызлыгы?
        а)                                                б)

     

     

     

     

    5.Экватор  аша  узучы  җылылык  почсы  ничек  дип  атала?
        а)поляр  пояс;
        б)тропик  пояс;
        в)уртача  пояс.
    6.Үткән  заманның  кыйммәтле  табылдыклары  кайларда  саклана?
        а)архивларда;
        б)музейларда.
    7.1837нче    елда  Россиядә  иң  беренче  пассажир  юлы  үткәрелә.  Бу  кайсы  гасыр?
        а)XVII    гасыр;                             
        б)XVIII   гасыр;
        в)XIX  гасыр;
        г)XX  гасыр.
    8.”Планетаның  үпкәсе”  дип  нәрсәне  атыйлар?
        а)ылыслы  урманнарны;
        б)тропик  урманнарны;
        в)киң  яфраклы  урманнарны.
    9.”Зур  панда”  ясалган  эмблема  нәрсәнеке?
        а)Гринпис;
        б)Кыргый  табигатьнең  бөтендөнья  фонды  (Всемирный  фонд  дикой  природы).
    10.Санкт-Петербургның  Тарихи  үзәге  -  ул:
        а)Россиянең  табигый  мирасы;
        б)Россиянең  мәдәни  мирасы.

              Тест№5.   Россиянең  тигезлекләре  һәм  таулары.
    1.Безнең  шәһәр  кайда  урнашкан?
        а)Урта  Себер  яссытаулыгында;
        б)Көнчыгыш  Европа  тигезлеге;
        в)Көнбатыш  Себер  тигезлеге.
    2.Нәрсәне  җирнең  таш  путасы  дип  атыйлар?
        а)Камчаткадагы  вулканнарны;
        б)Кавказ  тауларын;
        в)Урал  тауларын.
    3.Россиянең  иң  биек  таулары.
        а)Саян  таулары;
        б)Алтай  таулары;
        в)Кавказ  таулары.
    4.Көнчыгыш  Европа  тигезлеге  ул – 
        а)калкулыклы  тигезлек;
        б)яссы  тигезлек.
    5.Бөтендөнья  мирасына  кертелде:
        а)Камчаткадагы  вулканнар;
        б)Саян  таулары;
        в)Алтай  таулары.
    6.Ильмен  тыюлыгы  кайда  урнашкан?
        а)Кавказда;
        б)Саянда;
        в)Уралда.

     

          Тест№6.  Россиянең  диңгезләре,  күлләре,  елгалары.
    1.Мәйданы  буенча  Россиянең  иң  зур  күле.
        а)Онега;
        б)Байкал;
        в)Каспий.
    2. Каспий  диңгезенә  коючы  елга.
        а)Дон;
        б)Идел;
        в)Кама.
    3.Байкал  күлен  һәм  Төньяк  боз  океанын  тоташтыручы  елга.
        а)Енисей;
        б)Обь;
        в)Лена.
    4.Россиядәге  иң  озын  елга.
        а)Идел;
        б)Лена;
        в)Обь;
        г)Енисей.
    5.Россиядәге  Атлантик  океан  бассейнына  керүче  диңгез.
        а)Япон;
        б)Балтыйк;
        в)Кара.
    6.Онега-әти,  Ладога-әни  дип  нинди  күлләрне  атыйлар?
        а)Арал  һәм  Каспий  диңгезләре;
        б)Ладога,  Онега  күлләре.
    7.Бөтендөнья  мирасы  исемлегенә  кертелгән:
        а)Ак  диңгез;
        б)Байкал  күле.

     

     

     

         Тест№7.  Арктика.
    1.Арктик  чүллекләр  зонасы  кайда  урнашкан?
        а)Тын  океан  утрауларында;
        б)Һинд  океан  утрауларында;
        в)Төньяк  Боз  океаны  утрауларында.
    2.Зонаның  территориясен  дә  халык  ничек  урнашкан?
        а)халык  тыгыз  урнашкан;
        б)төп  халкы  юк.
    3.Арктикада  хайваннарга  яшәү  һәм  үсемлекләр  үсү  өчен  шартлар.
        а)кырыс;
        б)уңайлы  шартлар.
    4.Бозлык  зонасында  нәрсәләр  үсә?
        а)кедр,  каен,  шомырт;
        б)лишайниклар,  мүк,  котып  мәге;
        в)эт  миләше,  чикләвек  куагы,  айва.
    5.Арктикада  яшәүче  хайваннар.
        а)кондыз  (бобр),    нутрия,  әрлән  (хомяк);
        б)бүре,  ак  аю,  селәүсен  (рысь);
        в)морж,  тюлень,  ак  аю.
    6.Дөрес  туклану  чылбырын  тап.
        а)суүсемнәр→кысла→балык→гагарка→ак  аю;
        б)суүсемнәр→кысла→сайка→тюлень.
    7.Арктикадагы  тыюлык  кайда  урнашкан?
        а)Франц-Йосиф  утравында;
        б)Төньяк  җирдә;
        в)Врангель  утравында.
    8.Кошларның  кыялы  ярларга  төркем-төркем  җыелуы  ничек  дип  атала?
        а)кош  көтүе;
        б)кош  базары.
    9.Арктика  табигый  зонасын  саклау  өчен  нинди  чаралар  күрелә?
        а)кошлар  һәм  хайваннар  өчен  азык  һәм  балык  китерәләр,  Төньяк  диңгез  юлы  буйлап  суднолар  йөрүне  тыю;
        б)моржлар,  тюленьнәр  өчен  бозда  бәкеләр  тишәләр, утраудагы  мүк  һәм  лишайниклар  үскән  урыннарны кардан  чистарталар;  
        в)балык  тоту  чикләнгән,  сирәк  очраучы  хайваннарны  аулау  тыела,  кош  базарлары  сак  астына  алынган.

     

                      Тест №8.  Тундра.
    1.Тундра  зонасы  кайда  урнашкан?
        а)арктик  чүллекләрдән  төньяктарак;
        б)арктик  чүллекләрдән  көньяктарак.
    2.Тундра  кайда  урнашкан?
        а)тигезлекләрдә;
        б)калкулыкларда;
        в)тауларда.
    3.Тундрада:
        а)барлык  ел  фасыллары  да  бертигез  дәвам  итә;
        б)озын  кырыс  кыш  һәм  эссе  җәй;
        в)озын  кырыс  кыш  һәм  кыска  салкынча  җәй.
    4.Тундраның  төп  халкы  нәрсә  белән  шөгыльләнә?
        а)балык  тоту;
        б)болан  үрчетү;
        в)җир  эшкәртү.
    5.Тундраның  үсемлекләре:
        а)озын,  нык  тамырлы,  киң  яфраклы;
        б)кыска  буйлы,  түшәлгән  тамырлы,  вак  яфраклы.
    6.Тундра  үсемлекләренә  нәрсәләр  керә?
        а)дөя  чәнечкесе,  саксаул,  кактус;
        б)кедр,  усак,  пальма;
        в)кәрлә  тал,  ягель  мүге,  кара  җиләк.
    7.Тундрада  нинди  хайваннар  яши?
        а)тюлень,  морж,  кит;
        б)писец  (поляр  төлке),  лемминг,  бүре;
        в)дөя,  ат,  сыер.
    8.Дөрес  туклану  чылбырын  күрсәт.
        а)үсемлек→лемминг→поляр  ябалак;
        б)черки,  вак  чебен→поляр  көртлекләр→писец;
        в)үсемлек→шоңкар – лачынның  бер  төре  (кречет)→бүре
    9.Тундрадагы  тыюлык   кайда  урнашкан?
        а)Ямал  ярымутравында;
        б)Таймыр  ярымутравында;
        в)Кола  ярымутравында.

     

                  Тест №9.  Урманнар  табигый  зонасы.
    1.Урманнар  зонасы  ничә  өлештән  тора?
        а)5  өлештән;
        б)2  өлештән;
        в)3  өлештән;
        г)1  өлештән.
    2.Иң  зур  урынны  кайсысы  биләп  тора?
        а)катнаш  урманнар;
        б)киң  яфраклы  урманнар;
        в)ылыслы  урманнар.
    3.Россияне  табигый  зоналары  ничек  урнашкан?
        а)тундра,  арктика,  урманнар  зонасы;
        б)арктика,  урманнар  зонасы,  тундра;
        в)арктика,  тундра,  урманнар  зонасы.
    4.Тайгада  нәрсәләр  үсә?
        а)ак  чыршы,  чыршы,  карагач;
        б)имән,  нарат,  чыршы;
        в)каен,  юкә,  карагач (листвинница).
    5.Урманның  алып-батыры  (исполин):
        а)болан;
        б)поши;
        в)аю.
    6.Урманнар  полосасының  түбәндәге  хайваннары  Кызыл  китапка  кертелгән:
        а)морж,  алсу  акчарлак,  сарык-үгез;
        б)кызыл  түшле  казарка (краснозобая  казарка),  шоңкар (кречет),  стерх  (ак  торна);  
        в)зубр,  Амур юлбарысы, мандаринка  үрдәк  (утка-мандаринка).
    7.Урман  зонасының  экологик  проблемасы  нәрсә  белән  бәйле?
        а)чамасыз  ау  һәм  браконьерлык,  агач  кисү;
        б)табигать  шртларының  уңайлы  булмавы;
        в)урмандагы  ешаеп  киткән  янгыннар.
    8.Урманнар  зонасында  нинди  тыюлык  урнашкан?
        а)Таймыр;
        б)Кандалакшский;
        в)Ока  буе-Терраса  тыюлыгы  (Приокско-Террасный);
        г)Врангел  утравы тыюлыгы.
    9.Фитонцидлар  алар – 
        а)авыру  таратучы  микробларны  үтерүче  үзенчәлекле  матдәләр;
        б) авыру  таратучы  бактерияләрнең  үсешенә  йогынты  ясаучы  үзенчәлекле  матдәләр.
    10. Урманнарны  саклау  ул – 
        а) дәүләт  бурычы;
        б)дәүләтнең  һәм  һәр  кешенең  бурычы;
        в)урманда  яшәүчеләрнең  үзләренең  кайгыртуы.
          
                               Тест № 10.  Дала  зонасы.
    1.Дала  зонасы  илебезнең  кайсы  өлешендә  урнашкан?
        а)төньякта; 
        б)көнчыгышта;
        в)көньяк.
    2.Табигый  зоналар  картасында  дала  зонасы  нинди  төскә  буялган?
        а)ал; 
        б)яшел;
        в)сары;
        г)көрән.
    3.Дала  зонасына  хас  билге:
        а)тоташ  үләнчел  үсемлек  белән  каплану. 
        б)тоташ  үләнчел  үсемлек  белән  капланмау;
        в)мүк,  лишайниклар,  куакларның  күп  булуы.
    4.Дала  кошларына  түбәндәгеләр  керә:
        а)ак  торна,  кызыл  түшле  казарка,  ал  акчарлак; 
        б)лачын  (ястреб),  кедровка,  күкшә;
        в)чибәр  торна  (журавли-красавки);  дүдәк  (дрофа),  торымтай  (пустельга).
    5.Дала  үсемлекләренә  нәрсә  хас?
        а)түшәлгән  тамыр,  эре  яфраклар; 
        б)озын  тамыр,  сусыл  сабак,  чәнечкеле  яфраклар;
        в)суганча-тамырлар,  чук  тамырлар,  тар  яфраклар  яки  юан  сусыл  сабаклар  һәм  шундый  ук  яфраклар.
    6.Кеше  йогынтысы  нәтиҗәсендә  дала  зонасындагы  экологик  проблемалар.
        а)урман  кисү,  көндәлек  чүп-чар  белән  пычрату,  браконьерлык,  чикләнмәгән  күләмдә  агач  җитештерү; 
        б)җир  өстен  нефть  белән  пычрату,  браконьерлык,  чикләнмәгән  күләмдә  боланнарны  көтү;
        в)җир  сөрү,  терлекләрне  бер  урында  озак  көтү,  браконьерлык.
    7.Дала  зонасы  өчен  нинди  туклану  чылбыры  хас?
        а)кара  бөрлегән  (ежевика)→лемминг→писец; 
        б)суүсемнәр→кысла→сайка→гагарка
        в)үсемлек→ак  куян→селәүсен;
        г)ярма→йомран→дала  бөркете.
    8.Далада  яшәүчеләрнең  төп  шөгыле:
        а)җир  эшкәртү; 
        б)балык  тоту;
        в)болан  үрчетү.
    9.Кызыл  китапка  кертелгән  дала  үсемлекләре  һәм  хайваннары:
        а)шоңкар,  стерх,  кызыл  түшле  казарка; 
        б)тар  яфраклы  пион,  чибәр  торна,  дала  дыбкасы  (эре  чикерткә;
        в)зубр,  филин,  женшень.


                 Тест №11.  Чүл.
    1.Чүлләр нинди  урынны  алып  тора?
        а)Россиянең  үзәгендәге  зур  территорияне  алып  тора; 
        б)төньяк  диңгез  яр  буендагы  зур  булмаган  территорияне;
        в)илнең  көньяк-көнбатышындагы  зур  булмаган  территорияне.
    2.Чүлдә - 
        а)эссе  озын  җәй  һәм  салкынча  кыска  кыш; 
        б)кыска  салкынча  җәй  һәм  озын  кырыс  кыш;
        в)барлык  ел  фасыллары  да  аермачык  билгеләнә.
    3.Россиянең чүллекләре  нинди?
        а)ташлы; 
        б)комлы;
        в)кызыл  балчыклы.
    4.Чүлдәге  явым-төшем.
        а)явым-төшем күп  ява,  кар  һәм  яңгыр  рәвешендә;
        б)явым-төшем  бик  аз;
        в)явым-төшемнәр  юк  диярлек.
    5.Чүлдәге  үсемлекләр:
        а)озын  һәм  киң  яфраклы;
        б)бик  озын  булмаган,  тар  яфраклы  һәм  суганчалы;
        в)бик  озын  булмаган,  озын  нечкә  яфраклы  һәм  озын  тамырлы.
    6.Чүлдәге  хайваннар:
        а)нигездә,  эре  булмаган,  тәбәнәк,  саклаучы  сары  төстәге,  тиз  хәрәкәтләнүче,  төнге  тормыш  алып  баручы;
        б)эре,  тире  астында  калын  май  катламы  бар,  куе  йонлы;
        в)гадәттә, кыска  буйлылар (кимерүчеләр),  кошлар.
    7.Чүлдә  нинди  үсемлекләр  үсә?
        а)типчак,  әрем,  лалә;
        б)саз  җиләге  (морошка),  нарат  җиләге  (брусника),  кара  җиләк;
        в)комлык  солысы,  джузгун,  дөя  чәнечкесе,  тозлак  үләне (солянка).
    8.Чүлдә  нинди  хайваннар  яши?
        а)корсак,  сайгак,  кушаяк  (тушканчик);
        б)селәүсен,  арыслан,  юлбарыс;
        в)морж,  тюлень,аю.
    9.Чүлдәге  экологик  проблемалар:
        а)җир  сөрү,  бер  урында  озак  терлекләрне  көтү,  браконьерлык;
        б)чиктән  тыш  сугару  (неумеренное  орошение),  бер  урында  озак  терлекләрне  көтү,  браконьерлык;
        в)бер  урында  озак  боланнарны  көтү,  туфракка  нефть  агызу,  авыр  техника  белән  җирне  таптау,  браконьерлык.
    10. Чүлдәге  тыюлыклар:
        а)Баргузинский;
        б)”Кара  Җирләр”  тыюлыгы;
        в)Ока  буе-Терраса  тыюлыгы.


       

    Тест №12.   Кавказның  Кара  диңгез  буе.
    1.Кавказның  Кара  диңгез  буе  кайда  урнашкан?
        а)арктик  чүллекләр  зонасында;
        б)урманнар  зонасында;
        в)субтропик  зонада.
    2.Россиянең  субтропиклары  ул – 
        а)илнең  үзәгендә  урнашкан  киң  зона;
        б)илнең  көчыгышындагы  киң  зона;
        в)төньяк  диңгез  яр  буендагы  зур  булмаган  зона.
        г)Кара  диңгез  яр  буендагы  зур  булмаган  зона.
    3.Субтропикларда  тау  битләрендә  нинди  агачлар  үсә?
        а)бүк,  кәстәнә (каштан);
        б)чыршы  (ель),  нарат  (сосна);
        в)зирек  (ольха),  юкә  (липа);
    4.Кара  диңгез  яр  буенда  нинди  хайваннар  яши?
        а)бал  кортлары,  черкиләр,  вак  чебеннәр;
        б)кыр  чикерткәсе  (цикада),  богомол  (суфи  чикерткә),  тал  гөл  (олеандр)   күбәләге  (олеандровые  бражники),  солдат-кандала;
        в)төклетура,  кобылки  (алаша).
    5.Кара  диңгездә  нәрсәләр  яши?
        а)кит,  диңгез  ташбакасы,  тюленьнәр;
        б)медуза,  краб,  диңгез  атлары;
        в)крокодил,  анаконда,  диңгез  мәчесе.
    6.Кара  диңгез  яр  буендагы  шәһәр паркларында,  урамнарда  нәрсәләр  үстерәләр?
        а)кипарис,  пальма,  магнолия;
        б)юкә,  джузгун,  мәк;
        в)әрем,  типчак,  чыршы.
    7.Кара  диңгез  нинди  океанныкы?
        а)Һинд;
        б)Атлантик;
        в)Төньяк  боз;
        г)Тын.
    8.Сүз  нинди  хайван  турында  бара?
        Бу  иң  акыллы  диңгез  хайваннары,  яхшы  йөзүчеләр,  диңгездә  үзләренең  тавыш  сигналлары  ярдәмендә  ориентлашалар,  иптәшләрен  бәла-казага  очраганда  беркайчан  да  ташлап  китмиләр.
        а)диңгез  атлары;
        б)кит;
        в)дельфин;
        г)диңгез  ташбакасы.
    9.Бу  сүзләр  нинди  үсемлек  хакында?
        Озак  яшәүче,  биеклеге  35 м га  кадәр  җитүче,  яфраклары  озынча  һәм  телле-телле,  җимешен  кеше  азык  итеп  кулланучы  агач.
        а)бүк;
        б)каштан;
        в)тис;
        г)самшит.
    10.Субтропик  зонада:  
        а)уртача  эсселектәге  җәй  һәм  җылы  кыш;
        б)эссе  җәй,  уртача  суыклыктагы  кыш;
        в)уртача  җылы  җәй  һәм  суык  кыш.


    Тест №13.  Туган  ягым.
    1.Минем  туган  ягым  урнашкан  материк.
        а)Африка;
        б)Евразия;
        в)Австралия;
        г)Төньяк  Америка.
    2.Минем  туган  ягымның  табигый  зонасы.
        а)урманнар;
        б)тундра;
        в)дала;
        г)чүл.
    3.Туган  ягым  кайда  урнашкан?
        а)Көнчыгыш  ярымшарда;
        б)Көнбатыш  ярымшарда.
    4.Безнең  якларда  нәрсәләр  үсә?
        а)кактус,  кипарис;  
        б)ягель,  мүк  җиләге,  кәрлә  тал;
        в)чыршы,  каен,  усак.
        г)әрем,  кылган  (ковыль),  саксаул.
    5.Бездә  нинди  хайваннар  яши?
        а)поши,  куян,  кабан;
        б)бүре,  куян  (косуля);
        в) болан,  аю.
    6.Туган  ягым  илгә  нәрсә  бирә?
        а)авыл  хуҗалыгы  продуктлары;
        б)җиңел  автомобиль;
        в)диңгез  продуктлары.
    7.Туган  ягым  территориясе  кайда  урнашкан?
        а)тропик  пояста;
        б)поляр  пояста;
        в)уртача  пояста.
            
               Тест №14.  Безнең  якның  җир  өсте  һәм  сулыклары.
    1.  Җир  өстенең   ишелә  торган  ярлы  иңкүле  урыны  ничек  атала?
       а)балка  (коры  үзән);
       б)калкулык;
       в)ерым.
    2.   300  м  биеклектәге  күтәренкелек  ничек  дип  атала  ?
       а) калкулык;
       б)тау;
       в)яссытаулык.
    3.Кешеләр  тарафыннан  ясалган  тау  ничек  дип  атала?
        а)калкулык;        б)яссытаулык;          в)террикон.
    4.Су  саклау  урыннары  ничек  дип  атала?
       а)иңкүлек;
       б)сулык;
       в)яссытаулык (плато).
    5.Табигый  сулыкларга  нәрсәләр  керә?
       а)инеш,  күл,  канал;
       б)кечкенә  елга,  диңгез,  елга;
       в)сусаклагыч,  океан,  инеш.
    6.Россиянең  ярларын  нинди  океан  сулары  юа?
       а)Һинд,  Тын,  Атлантик;
       б)Төньяк  Боз,  Тын,  Атлантик
       в)Төньяк  боз,  Һинд,  Атлантик,  Тын.
    7.Сулык  ул – 
       а)су  саклау  урыны,  үсемлекләр  һәм  хайваннар  өчен  яшәү  тирәлеге,  ял  итү  урыны,  транспорт  юлы (магистрале),  көнкүрештә  һәм  эчү  өчен  кулланылучы  су  чыганагы;
       б)үсемлекләр  һәм  хайваннар  өчен  яшәү  тирәлеге;
       в)Җирне  матурлаучы.
    8.Сулыклар  белән  түбәндәге  хайваннарның  тормышлары  бәйләнгән:
       а)үрдәкләр,  аккошлар,  челәннәр (цапля);
       б)чәперчек (трясогузка),  ябалак,  күке;
       в)бөркет,  ләкләк (аист).
          

      Тест №15.   Безнең  җир  асты  байлыкларыбыз.
    1.Файдалы  казылмаларның чыга торган  урыннарын  кемнәр таба?
       а)археологлар;
       б)геологлар;
       в)төзүчеләр.
    2.Файдалы  казылмаларга  түбәндәгеләр  керә:
       а)кирпеч,  бетон,  бензин;
       б)станок,  ваза,  кайчы;
       в)нефть,  газ,  кызыл  балчык.
    3.Төзелештә  нәрсә  кулланыла?
       а)торф,  тимер  рудасы,  кыйммәтле  асылташлар  (самоцветы);
       б)ком,  кызыл  балчык,  гранит;
       в)мәрмәр,  ташкүмер,  малахит.
    4. Металлны  нәрсәдән  алалар?
       а)ташкүмер,  гәрәбә  (янтарь),  акбур;
       б)Энҗе  (жемчуг),  известьташ,  торф;
       в)тимер  рудасы,  бакыр  рудасы.
    5.Бораулау  корылмалары  ярдәмендә  нинди  файдалы  казылмаларны  чыгаралар?
       а)нефть,  табигый  газ;
       б)калий  тозы,  алмаз;
       в)мәрмәр,  гранит.
    6.Шахталардан  нинди  файдалы  казылмалар  чыгаралар?
       а)известьташ,  кабырчык  токым  (ракушечник),  гранит;
       б)ташкүмер,  антрацит,  тимер  рудасы;
       в)аш  тозы,  энҗе,  графит.
    7.Карьерларда  нинди  файдалы  казылмалар  чыгаралар?
       а)известьташ,  ком,  кызыл  балчык;
       б)алтын,  малахит,  мәрмәр;
       в)нефть,  торф,  көрән  күмер.
    8.Янучан  файдалы  казылмалар:
       а)алмаз,  известьташ,  графит;
       б)тимер  рудасы,  аш  тозы,  акбур;
       в)ташкүмер,  антрацит,  торф.

            Тест №16.   Туендыручы   Җир-ана  (туфрак).
    1.Туган  ягыбызның  туфрагы:
       а)кара  туфрак  (черноземы);
       б)тундра  туфрагы  (тундровые);
       в)көлсу  туфрак  (подзолистые);
       г)соры  урман  туфрагы  (серые  лесные).
    2.Кара  уңдырышлы  туфрак  кайда  өстенлек  итә?
       а)тундрада;
       б)далада;
       в)урман  зонасында;
       г)чүлдә.
    3.Туфракның  уңдырышлыгы  нәрсәгә  бәйле?
       а)комга;
       б)кызыл  балчыкка;
       в)черемәгә;
       г)тозларга.
    4.Микроорганизмнар  тәэсирендә  черемәдән  нәрсә  барлыкка  килә?
       а)су;
       б)һава;
       в)таш;
       г)тоз.
    5.Үлгән  хайван  калдыкларыннан  микроорганизмнар  тәэсирендә  нәрсә  барлыкка  килә?
       а)ком;
       б)кызыл  балчык;
       в)черемә;
       г)ләм.
    6.Туфрак  составына  түбәндәгеләр  керә:
       а)углекислый  газ,  известьташ,  һава,  су;
       б)су,  һава,  ком,  кызыл  балчык,  гумус,  тоз;
       в)аш  тозы,  ком,  кызыл  балчык,  су,  һава.
    7.Туфракны  саклар  өчен  кырларга  нәрсә  кирәк?
       а)сукалау,  тукландыру,  зарарлы  хайваннарны  һәм  бөҗәкләрне  юк  итү;
       б)агачлар  утырту,  күп  итеп  су  сибү,  агулы  химикатлар  куллану;
       в)кар  тоту,  кыр  ышыклау  полосалары  утырту,  дөрес  сукалау,  тиешенчә  сугару  һәм  ашламалар  куллану.
    8.  1 см  туфрак  ничә  елда  барлыкка  килә?
       а)100 -150  ел;
       б)5 – 10 ел;
       в)250 -300 ел;
       г)1 – 2 ел.
    9. Кайсы  җөмләдә  әйтелгәннәр  дөрес?
       а)күп  микъдарда  агулы  химикатлар  куллану  туфракның  уңдырышлылыгын  киметә;
       б)туфракка  күп  итеп  ашламалар  кертү  күп  микъдарда  тозлар  җыелуына  китерә,  бу  уңдырышлылыкны  арттыра;
       в)үсемлекләр  үсмәгән  туфрак  су  белән  юылмый  һәм  җилләр  ярдәмендә  очыртып  алып  кителми.
       

           Тест №17. Урман  һәм болындагы  бергәлек  (сообщество).
    1.Урман - табигый  бергәлек  дип  атала,  чөнки:
       а)урманда  бер-берсе  белән  янәшә  төрле  үсемлекләр  үсә;
       б)урманда  яшәүчеләр  бергә  яшиләр  һәм  бер-берсе  белән  тыгыз  элемтәдә  торалар;
       в)бөтен  урман  агач  башларыннан  алып  җиргә  кадәр  хайваннар  белән  тулган.
    2.Урманда  үсемлекләр  яруслар  барлыкка  китерә:
       а)өстә – мүкләр  һәм  лишайниклар,  уртада – агачлар,  аста – куаклар,
       б)өстә – агачлар, уртада – үләнчел  үсемлекләр,  аста – куаклар;
       в)өстә – агачлар,  уртада – куаклар,  аста – үләннәр,  мүкләр,  лишайниклар.
    3.Агачларда  нәрсәләр  яши?
       а)тиеннәр,  тукраннар,  чукырлар;
       б)тычканнар,  куяннар,  аюлар;
       в)сукыр  тычканнар,  пошилар,  суалчаннар.
    4.Урман  түшәлмәсендә  нәрсәләр  яши?
       а)керпеләр,  сукыр  тычканнар,  җир  тычканнары (землеройки);
       б)бактерияләр,  бөҗәкләр  һәм  аларның  лечинкалары;
       в)камка,  кайры  коңгыз,  урман  тычканнары.
    5.Ашарга  яраклы  гөмбәләргә  нәрсәләр  керә?
       а)чебен  гөмбәсе,  говорушки  восковые,  желчные  грибы;
       б)дождевики,  пороховки,  шампиньоны-рыжеющие;
       в)җирән  гөмбә (лисичка),  рыжик,  майлы  гөмбә.
    6.Болында  нәрсәләр  үсә?
       а)бары  тик  үләнчел  үсемлекләр;
       б)мүк  һәм  лишайниклар;
       в)куаклар  һәм  үләнчел  үсемлекләр.
    7.Болында  нәрсәләр  яши?
       а)аккошлар,  боҗырлар (рябчик),  ефәк  күбәләге;
       б)төклетура,  ябалак,  суер;
       в)чәперчек  (сиртмәкойрык) (трясогузка),  тирес  коңгызы,  үләксә  коңгызы.
    8.Болында  нинди  үсемлекләр  үсә?  
       а)арышбаш  (сүсән)  (тимофеевка),  тукранбаш   (клевер),  йонча;
       б)ландыш,  кыяк  (осока),  ягель;
       в)кара  җиләк,  пион,  типчак.
    9.Болын  һәм  урман  санитарлары  дип  нәрсәләрне  атыйлар?
       а)тирес  коңгызын,  үләксә  коңгызын,  тукранны;
       б)бал  кортларын,  кабан  дуңгызын,  күкшәне;
       в)чикерткәне,  кайры  коңгызны,  бызылдавыкны  (жужелица).
    10.Кайсысы  болындагы  туклану  чылбыры?
       а)имән  чикләвеге→тычканнар→ябалаклар;
       б)йонча  (мятлик)→тычкан→ябалак;
       в)үсемлек  калдыклары→яңгыр  суалчаны→сиртмәкойрык.

         
        Тест №18.  Төче  сулыклар.
    1.Ясалма  сулыкларга  нәрсәләр  керә?
       а)елга,  диңгез,  океан;
       б)сусаклагыч,  буа,  канал;
       в)инеш,  елга,  күл,  диңгез,  океан.
    2.Сулыкларда  үсүче  үсемлекләр:
       а)арышбаш, көтүче  сумкасы,  йонча;
       б)нарат  җиләге,  кара  җиләк,  мүк;
       в)сары  төнбоек,  бака  тәңкәсе  (ряска),  камыш  (тростник).
    3.Төче  сулыкларның  санитарлары  дип  нәрсәләрне  атыйлар?
       а)кысланы,  тешсез  әкәм-төкәмне;
       б)буа  әкәм-төкәме  (прудовик),  кәтүк  әкәм-төкәм  (катушка);
       в)суүлчәр-кандала  (клоп-водомер),  йөзгәләк-коңгызны  (жук-плавунец).
    4.Тере  фильтр  дип  нәрсәләрне  атыйлар?
       а)чукмарбашларны  (головастики);
       б)елга  кыслаларын;
       в)ике  капкачлы  моллюскларны.
    5.Төче  сулыклардагы  буа  һәм  йорт  төзүчеләр:
       а)кешеләр;
       б)ондатра  (су  күсесе);
       в)челән  (цапля);
       г)кондыз.
    6.Нәрсәләрнең  тормышлары  сулыклар  белән  бәйле?
       а)кызылтүш  (зяблик),  сиртмәкойрык,  күкшә;
       б)челән,  үрдәк;
       в)аккош,  ябалак,  көртлек  (тетерев).
    7.Сулыкларны  ни  өчен  табигый  бергәлек  дип  атыйлар?
       а)анда  хайваннарга  азык  булып  торучы  үсемлекләрнең  бик  күп  төре  бар;
       б)анда  бер-берсе  белән  тыгыз  элемтәдә  торучы  тереклек  ияләре  бергә  яши;
       в)анда  елганың  өстеннән  алып  астына  кадәр  бик  күп төрле  тереклек  ияләре  яши.
    8.Сазлык  ул – 
       а)табигатьнең  зарарлы  һәм  кирәксез  бер  өлеше;
       б)чиста  суларның  табигый  саклану  урыны;
       в)күп  төрле  үсемлек  һәм  хайваннарның  яшәү  урыны.
    9.Төче  сулыклардагы  ерткычлар:
       а)йөзгәләк-коңгызлар,  суүлчәр-кандала,  чуртан;
       б)карась,  кысла,  озынборын  личинкасы  (мотыль);
       в)елга  әкәм-төкәме,  чукмарбашлар.
    10.Кайвакыт  төче  сулыкларда  су  яшел  төстә  була,  чөнки ...
       а)бака  тәңкәсе  йөзеп  йөри;
       б)суда  бик  вак  (микроскопик)  суүсемнәр  йөзә;
       в)төптә  ләм  бик  күп.

     

         Тест №19.  Үсемлекчелек  һәм  сиздерми  генә  уңышны  саклаучылар.
    1.Үсемлекчелекнең  төп  тармаклары:
       а)кырчылык,  ат  асрау,  умартачылык,  бакчачылык;
       б)кырчылык,  яшелчәчелек,  бакчачылык,  чәчәкчелек;
       в)кырчылык,  яшелчәчелек,  кошчылык,  балыкчылык.
    2.Авыл  шәһәргә  нәрсә  бирә?
       а)азык-төлек  продуктлары;
       б)завод  һәм  фабрикалар  өчен  продукт;
       в)туку  фабрикалары  өчен  продукт.
    3.Төп  бөртекле  культураларга  нәрсәләр  керә?
       а)бәрәңге,  помидор,  җитен;
       б)солы,  арпа,  арыш,  бодай;
       в)суган,  шалкан,  көнбагыш.
    4.Яшелчәчелек  культуралары:
       а)кишер,  петрушка,  помидор;
       б)кәбестә,  абрикос,  персик;
       в)чия,  баклажан,  патиссон.
    5.Авыл  хуҗалыгы  һөнәрләре:
       а)тукучы,  металлург,  геолог;
       б)агроном,  комбайнчы,  яшелчә  үстерүче;
       в)чәчәк  үстерүче,  археолог,  инженер.
    6.Майны  нәрсәдән  алалар?
       а)карабодай  һәм  арпадан;
       б)тары (просо)  һәм  солыдан;
       в)көнбагыш  һәм  җитеннән.
    7.  10  кара  тасма  төшкән  коңгызны  ничек  дип  атыйлар?
       а)май  коңгызы;
       б)колорадо;
       в)скоробей;
       г)бызылдавык.
    8.Гөбләнең   (үсемлек  бетләре)  (тля)  дошманнары:
       а)карчыга  (канюк);
       б)алтынкүз   (златоглазка);
       в)песнәк  (синица);
        г)камка  (божья  коровка).
    9.Алма  корткычларының  гусеницаларын  нәрсәләр  юк  итә?
       а)алтынкүз;
       б)торымтай   (пустельга);
       в)бозылдавык.
       г)сыерчык.
    10.Уңышны  кыр  тычканнарыннан  нәрсәләр  саклый?
       а)ябалаклар  (совы);
       б)миләш  чыпчыгы  (дрозд);
       в)карчыга  (канюк);
       г)торымтай  (пустельга).


           
            Тест №20.  Авыл  хуҗалыгы  тармаклары.
    1.Үсемлекчелек  нинди  тармакларга  бүленә?
       а)умартачылык,  чәчәкчелек,  бакчачылык,  кошчылык;
       б)кырчылык,  яшелчәчелек,  бакчачылык,  чәчәкчелек;
       в)кырчылык,  ат  асраучылык,  дуңгызчылык,  бакчачылык.
    2.Ипи  һәм  ипи  продуктларын  пешерү  өчен  ярманы  нинди  үсемлекләрдән  алалар?
       а)солы;
       б)арыш;
       в)тары  (просо);
       г)бодай.
    3.Яшелчә  культураларына  нәрсәләр  керә?
       а)кыяр,  кишер,  сарымсак;
       б)бәрәңге,  көнбагыш,  җитен;
       в)солы,  слива,  астра.
    4.Дөрес  туклану чылбырын  тап.
       а)ярма→кыр  тычканы→сыерчык;
       б)бәрәңге  яфрагы→колорадо  коңгызы→бызылдавык;
       в)алма→гөблә→алтынкүз.
    5.Терлекчелектәге  һөнәрләр:
       а)яшелчәче;
       б)ветеринар;
       в)зоотехник;
       г)умартачы.
    6.Мөгезле  эре  терлек  ул – 
       а)сыерлар;
       б)кәҗәләр;
       в)үгезләр;
       г)дуңгызлар.

    Категория: Тесты, контрольные работы | Добавил: Ильгамия
    Просмотров: 3354 | Загрузок: 354 | Рейтинг: 0.0/0
    Всего комментариев: 0
    avatar
    Бесплатный хостинг uCozCopyright MyCorp © 2024