Баулы муниципаль районы 4 нче номерлы гимназиясе
1 нче сыйныф өчен татар теленнән биремнәр
“ҮЗ-ҮЗЕҢНЕ ТИКШЕР!”
(Методик кулланма)
Төзүчесе:
Русецкая Л.А.
Баулы
2009
Балага белем һәм тәрбия уен аркылы аеруча кече яшьтән әйбәт бирелә. Уен баланың мөстәкыйльлеген, акыл эшчәнлеген, зирәклеген, тапкырлыгын үстерә, фән белән кызыксынуын көчәйтә.
Мондый сыйфатлар татар теле дәресләрендә дә тәрбияләнә. Бала биремнәрне мөстәкыйль фикер йөртеп, анализлап өйрәнсә, материалны үзләштерү, һичшиксез нәтиҗәле булачак.
Бу биремнәрне татар теле дәресләрендә, түгәрәкләрдә 1 нче сыйныф укучыларының белем дәрәҗәләрен тикшерү өчен укытучыларга һәм ата-аналарга кулланырга мөмкин.
Биремнәр 1 нче сыйныф өчен татар теленнән мәктәп программасын эченә ала.
Бу биремнәр ярдәмендә балаларның белемнәрен тиз һәм җиңел тикшерергә мөмкин.
12 вариант сораудан 5 яки 6 дөрес җавап (биремнәргә дөрес җаваплар саны төрлечә булырга мөмкин) – бик яхшы, 4 һәм 3 – яхшы, 1 һәм 2 – начар. Үз-үзеңә билге куй!
Сезгә яхшы билгеләр һәм уңышлар!
Авазлар һәм хәрефләр.
Тартык һәм сузык авазлар.
1 нче бирем
Сузык авазларны тап һәм V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
[а]
|
|
|
2
|
[л]
|
|
|
3
|
[ә]
|
|
|
4
|
[и]
|
|
|
5
|
[н]
|
|
|
6
|
[с]
|
|
|
7
|
[ш]
|
|
|
8
|
[о]
|
|
|
9
|
[ы]
|
|
|
10
|
[и]
|
|
|
11
|
[р]
|
|
|
12
|
[т]
|
|
Авазлар һәм хәрефләр.
2 нче бирем
Нечкә сузык авазларны тап һәм V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
[а]
|
|
|
2
|
[ш]
|
|
|
3
|
[х]
|
|
|
4
|
[ә]
|
|
|
5
|
[п]
|
|
|
6
|
[ү]
|
|
|
7
|
[э]
|
|
|
8
|
[у]
|
|
|
9
|
[и]
|
|
|
10
|
[з]
|
|
|
11
|
[б]
|
|
|
12
|
[ө]
|
|
Авазлар һәм хәрефләр.
3 нче бирем
Тартык авазларны тап һәм V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
[м]
|
|
|
2
|
[а]
|
|
|
3
|
[с]
|
|
|
4
|
[т]
|
|
|
5
|
[у]
|
|
|
6
|
[х]
|
|
|
7
|
[о]
|
|
|
8
|
[э]
|
|
|
9
|
[ж]
|
|
|
10
|
[ы]
|
|
|
11
|
[и]
|
|
|
12
|
[к]
|
|
Авазлар һәм хәрефләр.
Яңгырау һәм саңгырау тартык авазлар.
4 нче бирем
Саңгырау тартык авазларны тап һәм V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
[ф]
|
|
|
2
|
[л]
|
|
|
3
|
[т]
|
|
|
4
|
[м]
|
|
|
5
|
[в]
|
|
|
6
|
[с]
|
|
|
7
|
[п]
|
|
|
8
|
[н]
|
|
|
9
|
[г]
|
|
|
10
|
[к]
|
|
|
11
|
[х]
|
|
|
12
|
[д]
|
|
Авазлар һәм хәрефләр.
Е, ю, е хәрефләре белән белдерелә торган авазлар.
5 нче бирем
Я, ю, е хәрефләре кергән калын әйтелешле сүзләрне тап V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
ял
|
|
|
2
|
юлдаш
|
|
|
3
|
таяк
|
|
|
4
|
төен
|
|
|
5
|
елга
|
|
|
6
|
юмарт
|
|
|
7
|
көя
|
|
|
8
|
егет
|
|
|
9
|
юрган
|
|
|
10
|
юкә
|
|
|
11
|
ефәк
|
|
|
12
|
дөя
|
|
Авазлар һәм хәрефләр.
Парлы тартык авазлар.
6 нче бирем
Я, ю, е хәрефләре кергән калын әйтелешле сүзләрне тап V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
[д] – [т]
|
|
|
2
|
[ц] – [щ]
|
|
|
3
|
[ч] – [л]
|
|
|
4
|
[н] – [л]
|
|
|
5
|
[с] – [з]
|
|
|
6
|
[ж] – [ш]
|
|
|
7
|
[м] – [н]
|
|
|
8
|
[р] – [м]
|
|
|
9
|
[с] – [к]
|
|
|
10
|
[б] – [п]
|
|
|
11
|
[к] – [г]
|
|
|
12
|
[ф] – [р]
|
|
Авазлар һәм хәрефләр.
Иҗекләргә бүлү.
7 нче бирем
Ике иҗекле сүзләрне V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
бала
|
|
|
2
|
манара
|
|
|
3
|
укучы
|
|
|
4
|
каләм
|
|
|
5
|
укытучы
|
|
|
6
|
әкият
|
|
|
7
|
ай
|
|
|
8
|
өстәл
|
|
|
9
|
арба
|
|
|
10
|
китап
|
|
|
11
|
чөгендер
|
|
|
12
|
такта
|
|
Сүз төркемнәре.
Исем.
8 нче бирем
Кем? соравына җавап булган сүзләрне V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
укучы
|
|
|
2
|
әти
|
|
|
3
|
ручка
|
|
|
4
|
чәчкә
|
|
|
5
|
сумка
|
|
|
6
|
әни
|
|
|
7
|
келәм
|
|
|
8
|
сандугач
|
|
|
9
|
мәктәп
|
|
|
10
|
укытучы
|
|
|
11
|
мәчет
|
|
|
12
|
пешекче
|
|
Сүз төркемнәре.
Сыйфат.
9 нче бирем
Нинди? соравына җавап булган сүзләрне V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
сөйкемле
|
|
|
2
|
бала
|
|
|
3
|
кызыклы
|
|
|
4
|
яза
|
|
|
5
|
ялтырый
|
|
|
6
|
матур
|
|
|
7
|
яшь
|
|
|
8
|
йөр
|
|
|
9
|
көчле
|
|
|
10
|
сикерә
|
|
|
11
|
зәңгәр
|
|
|
12
|
дуңгыз
|
|
Сүз төркемнәре.
Фигыль.
10 нче бирем
Нишли? соравына җавап булган сүзләрне V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
сикергеч
|
|
|
2
|
сикерә
|
|
|
3
|
кәефсез
|
|
|
4
|
шатлана
|
|
|
5
|
иртәнге
|
|
|
6
|
сөйкемсез
|
|
|
7
|
казый
|
|
|
8
|
шатлыклы
|
|
|
9
|
ярата
|
|
|
10
|
кичке
|
|
|
11
|
ята
|
|
|
12
|
юына
|
|
Аваз һәм хәреф.
э – е, о, ө, й хәрефләре.
11 нче бирем
Дөрес язылмаган сүзләрне V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
еолдыз
|
|
|
2
|
көзге
|
|
|
3
|
елгеч
|
|
|
4
|
ишек
|
|
|
5
|
бозгоч
|
|
|
6
|
эремчек
|
|
|
7
|
белгеч
|
|
|
8
|
ез
|
|
|
9
|
бөтөргөч
|
|
|
10
|
төшке
|
|
|
11
|
өтерге
|
|
|
12
|
элмәк
|
|
Аваз һәм хәреф.
я, ю, е, й хәрефләре.
11 нче бирем
Й хәрефе язылырга тиешле сүзләрне V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
...рма
|
|
|
2
|
ба...лык
|
|
|
3
|
бу...у
|
|
|
4
|
тө...мә
|
|
|
5
|
...рган
|
|
|
6
|
ка...н
|
|
|
7
|
та...к
|
|
|
8
|
сө...ләм
|
|
|
9
|
кө...нтә
|
|
|
10
|
...өрәк
|
|
|
11
|
...лга
|
|
|
12
|
...озак
|
|
Ь билгесе .
11 нче бирем
Ь билгесе язылырга тиеш булмаган сүзләрне V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
ям(ь)ле
|
|
|
2
|
сәгат(ь)
|
|
|
3
|
яшел(ь)
|
|
|
4
|
тирә-юн(ь)
|
|
|
5
|
мөстәкыйл(ь)
|
|
|
6
|
яшен(ь)
|
|
|
7
|
дәр(ь)я
|
|
|
8
|
төл(ь)ке
|
|
|
9
|
мәкал(ь)
|
|
|
10
|
шәм(ь)
|
|
|
11
|
ям(ь)сез
|
|
|
12
|
көн(ь)
|
|
Кагыйдәләрне исеңә төшер!
14 нче бирем
Дөрес язылмаган сүзләрне V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
бакча
|
|
|
2
|
балачага
|
|
|
3
|
яшель
|
|
|
4
|
баелык
|
|
|
5
|
тартма
|
|
|
6
|
дәрья
|
|
|
7
|
төлке
|
|
|
8
|
көлкө
|
|
|
9
|
китаб
|
|
|
10
|
дәфтәр
|
|
|
11
|
укучы
|
|
|
12
|
еозак
|
|
Аваз һәм хәреф.
В, в хәрефләре.
15 нче бирем
Дөрес язылмаган сүзләрне V тамгасы белән билгелә.
|
1
|
сауыт
|
|
|
2
|
авыл
|
|
|
3
|
Вәли
|
|
|
4
|
тауык
|
|
|
5
|
тавыш
|
|
|
6
|
игәв
|
|
|
7
|
вакыт
|
|
|
8
|
яу
|
|
|
9
|
борав
|
|
|
10
|
терәү
|
|
|
11
|
Ватан
|
|
|
12
|
дауыл
|
|
Җаваплар
1 нче бирем: 1, 3, 4, 8, 9, 10.
2 нче бирем: 4, 6, 7, 9, 12.
3 нче бирем: 1, 3, 4, 6, 9, 12.
4 нче бирем: 3, 6, 7, 10, 11.
5 нче бирем: 1, 2, 3, 5, 6, 9.
6 нче бирем: 1, 5, 6, 10, 11.
7 нче бирем: 1, 3, 8, 9, 10, 11.
8 нче бирем: 1, 2, 6, 10, 12.
9 нче бирем: 1, 3, 6, 7, 9, 11.
10 нче бирем: 2, 4, 7, 9, 11, 12.
11 нче бирем: 1, 3, 5, 8, 9, 10.
12 нче бирем: 2, 4, 8, 10, 12.
13 нче бирем: 3, 6, 8, 10, 12.
14 нче бирем: 2, 3, 4, 8, 9, 12.
15 нче бирем: 1, 4, 6, 9, 12.
“Исемнәр төзү” уены
Буш шакмакларга кайсы авазларның хәрефләрен язарга кирәк?
|
Җ
|
И
|
|
|
|
|
Җ
|
|
Й
|
|
Җ
|
И
|
|
|
|
|
Җ
|
|
Й
|
|
Җ
|
И
|
|
|
|
|
Җ
|
|
Й
|
|
Җ
|
И
|
|
|
|
|
Җ
|
|
Й
|
|
Җ
|
И
|
|
|
|
|
Җ
|
|
Й
|
|
Җ
|
И
|
|
|
|
|
Җ
|
|
Й
|
КУЛЛАНЫЛГАН ӘДӘБИЯТ
1. С.Н.Вәгыйзов “Кызыклы граммматика”
2. О.Д.Ушакова “Русский язык. 1 класс”
3. Ф.С.Сафиуллина “Хәзерге татар әдәби теле”
4.К.В.Закирова “Иң матур сүз”
5.Р.Г.Вәлитова, С.Г.Вагыйзов “Әлифба”
| 